توسعه مدل پیش‌‌بینی وقوع خشکسالی؛ مطالعه موردی شهرستان آبیک استان قزوین

بهره‌برداری بهینه از سیستم‌های منابع آب درکشور، مستلزم ارتقاء دقت پیش‌بینی و برآورد زمان وقوع خشکسالی است. یکی از مهم‌ترین مسائل در پایش و پیش‌‌بینی خشکسالی انتخاب شاخص متناسب با منطقه است. در این تحقیق ضمن محاسبه دو شاخص SPI و CZI در دو مقیاس زمانی کوتاه‌مدت و میان‌‌مدت با استفاده از مقادیر بارندگی دو ایستگاه بارانسجی با طول دوره آماری 43 ساله (1351-1394) در شهرستان آبیک، اقدام به پیش‌‌بینی خشکسالی با استفاده از شبکه عصبی چندگامه مستقیم در شش ماه بعد گردید. جهت بررسی میزان توافق طبقات کیفی بین مقادیر پیش‌‌بینی شده با مقادیر مشاهده‌ شده از آماره کاپا- کوهن استفاده گردید. نتایج حاصل از استفاده‌ی این شبکه، نشان از کارایی قابل قبول آن در پیش‌‌بینی چند ماه بعد خشکسالی هواشناسی داشت. همچنین آماره کاپا-کوهن نشان داد، با افزایش گام پیش‌‌بینی از میزان تشابه بین مقادیر پیش‌‌بینی و مشاهده‌ای در طبقات کیفی خشکسالی در دو شاخص مذکور کاسته شده و با افزایش مقیاس زمانی از 3 به 9 ماهه، میزان تشابه افزایش می‌یابد. نتایج حاصل از پیش‌‌بینی نشان داد که ایستگاه زیاران بواسطه قرارگیری در مرکزثقل حوزه، کارایی مناسبی دارد، لذا انتخاب مناسب ایستگاه‌ در مباحث مربوط به پیش‌‌بینی کمک شایانی به بهبود عملکرد مدل‌ها می‌نماید. در نهایت نتایج این تحقیق می‌تواند در پیش‌‌بینی زمان وقوع خشکسالی حداقل برای 6 ماه آینده مفید بوده و کمک شایانی به مدیران در بخش برنامه‌ریزی کلان آب و منابع آبی در کشور نماید.